ARCHITOUR EP. 5 : อาคารชัยอัศวรักษ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
หากที่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มีอาคาร Brutalism กลิ่นอายคอร์บูเชียนอย่างตึกฟิสิกส์ ก็ต้องบอกว่าที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยก็มี Brutalism เหมือนกัน แต่เป็นกลิ่นอายแบบอเมริกันดังเช่นตึกนี้
อาคารที่เรากำลังจะพาไปชมนี้คือ “อาคารชัยอัศวรักษ์” หรืออาคารคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นผลงานการออกแบบของหม่อมราชวงศ์แหลมฉาน หัสดินทร คณบดีคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ร่วมกับประพุทธ ยุกติรัตน์ และรังสรรค์ ต่อสุวรรณ เมื่อปี พ.ศ. 2514-2515
ช่วง พ.ศ. นั้นอาจเรียกได้ว่าเป็นยุคปลายของสถาปัตยกรรมแบบโมเดิร์น พัฒนาการของโครงสร้างคอนกรีตเสริมเหล็กจึงเน้นหนักรูปทรงแบบแข็งกร้าวที่กลายเป็นนิยามของ Brutalism อาคารคอนกรีตแนวนี้มักจะโชว์ผิวคอนกรีตเปลือย ไม่ทาสี เพื่อเผยให้เห็นความงามของพื้นผิวคอนกรีตที่ขรุขระ ทิ้งร่องรอยไม้แบบก่อสร้างเอาไว้แบบดิบๆ จนกลายเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งเมื่อแสงตกกระทบอาคาร
คนทั่วไปอาจจะมองว่าตึกนี้เป็นตึกหัวโต นั่นเพราะลักษณะการออกแบบที่ดีไซน์พื้นชั้นบนให้กว้างกว่าชั้นถัดลงมา ลดหลั่นกันจนคล้ายพิระมิดหัวคว่ำ ลักษณะใกล้เคียงกับอาคาร Boston City Hall ที่สหรัฐอเมริกา เดิมอาคารนี้มีเพียงสี่ชั้นแต่ต่อมาได้ปรับปรุงเพิ่มชั้นที่ห้าเข้าไป แต่ก็ยังออกแบบได้อย่างกลมกลืน มีแผงกันแดดหรือ fin แนวตั้ง ซึ่งถ้ามองดีๆ จะเห็นแนวเสาและคานคู่ที่อยู่ใต้แนว fin เหล่านี้ทำหน้าที่ซ่อนงานระบบเอาไว้ ออกแบบให้เกิดเป็นจังหวะที่สัมพันธ์ต่อเนื่องตั้งแต่ความกว้างของหน้าต่างมาลงถึงหลังคา canopy เสมือนเป็นโน้ตดนตรีที่ประสานจนเป็นเพลงเดียวกัน
ปัจจุบันอาคารนี้เป็นโรงพยาบาลสัตว์เล็ก ส่วนหนึ่งของคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แม้ว่าจะมีการปรับปรุงหรือต่อเติมพื้นที่โดยรอบไปบ้าง แต่โดยภาพรวมก็นับว่ายังคงมีเสน่ห์สำหรับผู้ที่ชื่นชอบตึกสไตล์ Brutalism ที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในมหาวิทยาลัยต่างๆ และกลายเป็นตึกเรียนที่ผูกพันกับนักศึกษาและบุคลากรมากมายตลอดหลายสิบปี
